Sadece üzgün mü, yoksa depresyona girmiş olabilir mi?
Genel
olarak çocuklar ile depresyon kelimesini pek bağdaştıramasak da Mersin Psikolog
Ramazan Şimşek istatistiksel olarak okul öncesi çağında olan her yüz çocuktan
birinin, okul çağında olun çocuklar da ise her yüz çocuktan beşinin ve ergenlik
dönemin de olan her yüz çocuktan ise sekizinin depresif bozukluklar gösterdiğini
belirtiyor.
Çocuklarda
ki depresyon tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi tek bir faktöre bağlı değildir.
Aksine fiziksel, biyokimyasal etkenler, çevresel etkenler ve genetik yatkınlık
şeklinde birleşerek kendini göstermektedir.
Peki, çocuğumuz
üzgün mü yoksa depresyon belirtileri mi gösteriyor bunu nasıl anlayacağız?
Normal üzüntü hali geçici bir durumdur yani gelir ve gider ayrıca net bir
olayla bağlantılıdır. Bir depresyon söz konusu olduğunda ise sanki çocuğun
üstünde devamlı olarak bir karabulut duruyor gibidir. Sık olarak yaygın bir
kasvet duygusu, sinirli olmak ve etrafta olup bitene ilgi kaybı görülmektedir.
Yaşamsal Zorluklar
Pek çok
çocuğun hayatı çok zor geçebilir, dolayısı ile üzgün ve aynı zamanda depresif
hissetmek için birçok sebebi olabilir. Yoksulluk içerisinde yaşamını sürdürüyor
olabilir. Anne-Baba istismar ediyor olabilir, ya da ilgilenmiyor olabilir. Yeni
boşanmış ve tartışmaya devam eden anne ve babaları olabilir. Ya da iyi olmayan
bir eğitim sisteminin içerisinde olabilir. Bu sorunların hepsi depresif
sorunlar olsa da illa ki depresyon yaratacak diye bir şey tabii ki söylenemez.
Hayat şartlarının çocukları bir hayli zorladığı böyle durumlarda davranışsal
sorunlar olabilir, çocuklar mutsuz olabilir, ağlayabilir. Hayat şartları zorken
kendisini kötü hissetmesi gayet normaldir. Bunun için depresyon teşhisi koymak
için çokta acele edilmemelidir.
Depresyon
belirtilerine benzerlik gösteren başka bir durum ise aşırı baskı altında olan
ve günlük programları aşırı yüklü çocuklarda görülmektedir. Aileler çocukları
üzerinde yükü hafiflettiği sırada depresyona benzer belirtiler de kayboluyor.
Ayrıca
çocukluk evrelerine göre "normal" olarak adlandırılan davranışlarda
değişim gösterir; bundan dolayı davranışları hemen depresyon olarak
nitelendirmeden önce çocukların bir değişim döneminde olup olmadığını öğrenmek
ve bakmak çok önemlidir.
Mersin
Psikolog Ramazan Şimşek buna bir örnek olarak; ergenlerde görülebilen
depresyonlarda aşırı bir şekilde tedirginlik, huzursuzluk, ani öfke patlamaları,
sabırsızlık, çok çabuk sıkılma, dürtüsel hal, aşırı hareketlilik, düşünmeden
sonucunu bilmeden çok sayıda amaçsızca girişimde bulunma ve kurallara karşı çıkma
eğiliminin ön planda olabileceğini gösteriyor. Ancak depresyon belirtileri ve
ergenlik dönemindeki özellikler benzerlik gösterdiği için bir çocuğa depresyon
tanısı koyarken çok duyarlı davranılmalı, depresyonun beraberinde sıklıkla
görülebilen kaygı bozuklukları da dikkate alınmalıdır.
